Khi những vòng quay của đất trời chuyển giao sang một năm mới theo lịch âm, không khí đón Tết Nguyên Đán lại lan tỏa sự ấm áp và hy vọng trên khắp các nền văn hóa Á Đông. Tại vùng đất Mông Cổ hùng vĩ, thời khắc thiêng liêng này được gọi bằng một cái tên giàu ý nghĩa và đậm màu sắc bản địa mang tên Tsagaan Sar - Tháng Trắng hay Trăng Trắng.
Tsagaan Sar là một trong những lễ hội truyền thống quan trọng và được mong chờ nhất trong năm của người Mông Cổ, một dịp quý báu để gia đình đoàn tụ sau những tháng ngày xa cách, để thể hiện lòng biết ơn tổ tiên, ông bà và cùng nhau sẻ chia những ước vọng về một năm mới an lành, thịnh vượng. Hãy cùng Premier Tour đi sâu vào khám phá những nét đẹp độc đáo, những phong tục ý nghĩa và sự ấm áp của tình thân trong văn hóa tết Tsagaan Sar tại bài viết dưới đây nhé!
1. Văn hóa tết Tsagaan Sar tại Mông Cổ
Văn hóa tết Tsagaan Sar là linh hồn của Mông Cổ trong những ngày đầu năm mới âm lịch, một dịp lễ hội không chỉ đánh dấu sự chuyển giao của thời gian mà còn phản ánh sâu sắc các giá trị cốt lõi về gia đình, lòng tôn kính tổ tiên, ông bà và niềm hy vọng vào một sự khởi đầu mới trong sạch, tốt lành. Dưới đây là những phong tục và nghi lễ cốt lõi tạo nên bản sắc độc đáo không thể trộn lẫn cho Tết Tsagaan Sar
1.1. Đêm Bituun
Không khí chuẩn bị cho Tsagaan Sar thường bắt đầu từ nhiều ngày trước đó, nhưng trở nên đặc biệt trang trọng và tất bật vào đêm Giao thừa (đêm Bituun). Các gia đình Mông Cổ, dù ở thành thị hay du mục trên thảo nguyên, đều cùng nhau tổng vệ sinh nhà cửa, lều trại một cách kỹ lưỡng. Hành động này mang ý nghĩa sâu sắc như một nghi thức thanh tẩy, gột rửa đi hết những điều không may, phiền muộn của năm cũ, dọn đường cho may mắn và thịnh vượng của năm mới bước vào.

Quan trọng hơn cả trong khâu chuẩn bị là việc sửa soạn ẩm thực Tết. Phụ nữ trong gia đình thường quây quần cùng nhau làm hàng trăm, thậm chí hàng ngàn chiếc buuz bánh bao hấp với nhân thịt cừu hoặc bò băm nhỏ, đây được xem là món ăn quốc hồn quốc túy của Tết Mông Cổ. Sự chuẩn bị ẩm thực dồi dào này không chỉ là để gia đình thưởng thức mà còn là biểu hiện rõ nét của lòng hiếu khách nồng hậu, sẵn sàng đãi khách trong những ngày đầu năm.
1.2. Nghi lễ đón bình minh đầu năm mới
Một phong tục đẹp và mang đậm tính tâm linh trong văn hóa tết Tsagaan Sar là nghi lễ đón bình minh đầu tiên của năm mới. Theo truyền thống, vào sáng sớm ngày mồng một Tết, người đàn ông trụ cột trong gia đình sẽ thức dậy từ rất sớm, mặc bộ trang phục dân tộc (Deel) mới và đẹp nhất, sau đó tìm đến một ngọn đồi, một đỉnh núi hoặc một vị trí cao ráo, trang trọng gần nhà nhất.

Tại đây, họ thành kính thực hiện nghi lễ đón những tia nắng đầu tiên của năm mới, hành động này mang ý nghĩa kết nối với thiên nhiên nhằm thể hiện lòng thành kính và cầu nguyện cho một năm mới sáng sủa, tốt lành, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu cho cả gia đình và cộng đồng.
1.3. Nghi lễ chào hỏi 'Zolgokh'
Nghi lễ 'Zolgokh' có lẽ là một trong những hình ảnh đặc trưng, độc đáo và cảm động nhất của Tết Mông Cổ. Đây không chỉ đơn thuần là một lời chào hỏi thông thường, mà là một nghi thức giao tiếp trang trọng, thể hiện sự tôn kính sâu sắc của người Mông Cổ đối với các bậc trưởng bối, người lớn tuổi. Khi thực hiện Zolgokh, người trẻ tuổi hơn sẽ chủ động dùng hai bàn tay của mình nâng nhẹ lấy phần dưới khuỷu tay của người lớn tuổi hơn.

Đồng thời, hai người sẽ kề nhẹ má vào nhau (hoặc người lớn tuổi sẽ chủ động hôn nhẹ lên trán hoặc má người nhỏ hơn như một cử chỉ ban phước lành), và trao nhau những lời chúc tốt đẹp nhất cho năm mới. Trong nghi lễ Zolgokh, người ta thường trao và nhận một chiếc khăn lụa khadag màu xanh lam thanh khiết như bầu trời, một vật phẩm mang ý nghĩa tôn kính, hòa bình, may mắn và lời chúc phúc.
1.4. Tục lệ thăm hỏi và chúc Tết
Những ngày Tết Tsagaan Sar là thời gian vàng để vun đắp và củng cố các mối quan hệ gia đình, dòng tộc và cộng đồng. Trong những ngày Tết, các gia đình, dù ở gần hay xa, cũng sẽ nô nức đi thăm hỏi, chúc Tết lẫn nhau. Một quy tắc ứng xử rất được coi trọng là việc thăm hỏi phải được thực hiện theo một trật tự tôn trọng, luôn bắt đầu từ những người cao tuổi nhất, những bậc trưởng bối đáng kính nhất trong gia đình, dòng họ trước tiên, sau đó mới đến những người khác.

Việc duy trì đều đặn tục lệ thăm hỏi này qua các thế hệ giúp thắt chặt tình cảm gia đình, củng cố sự đoàn kết trong dòng tộc và cộng đồng, một yếu tố có vai trò sống còn trong đời sống du mục Mông Cổ và là một phần quan trọng của văn hóa tết Tsagaan Sar.
1.5. Ẩm thực ngày Tết Tsagaan Sar
Lòng hiếu khách là một đặc tính nổi bật và đáng quý của người Mông Cổ, và điều đó được thể hiện một cách rõ nét nhất qua mâm cỗ đãi khách trong ngày Tết Tsagaan Sar. Bất kỳ vị khách nào, dù quen biết hay chỉ tình cờ ghé thăm, cũng đều được chào đón bằng sự nồng hậu, chân thành và được mời ngồi vào bàn thưởng thức những món ăn ngon nhất đã được gia chủ chuẩn bị kỹ lưỡng. Món buuz nóng hổi bốc khói nghi ngút, thịt cừu luộc thơm lừng, các loại sản phẩm từ sữa bổ dưỡng và chắc chắn không thể thiếu tháp bánh ul boov luôn sẵn sàng để mời khách dùng cùng trà sữa Mông Cổ nóng ấm.
1.6. Không khí sum vầy ngày tết
Tựu trung lại, những ngày Tết Mông Cổ được bao trùm bởi một không khí vô cùng đặc biệt: sự ấm áp, sum vầy của gia đình nhiều thế hệ, sự tôn kính gần như tuyệt đối dành cho người lớn tuổi, lòng hiếu khách rộng mở không chút tính toán và một niềm hy vọng mãnh liệt vào một năm mới tốt đẹp hơn, may mắn hơn. Đây là dịp để mọi người tạm gác lại những bộn bề, lo toan của công việc và cuộc sống thường nhật, cùng nhau nhìn lại một năm đã qua với lòng biết ơn, làm mới lại tinh thần, củng cố các mối liên kết xã hội và cùng nhau cảm nhận sâu sắc bản sắc văn hóa độc đáo của dân tộc mình. Đó chính là tinh túy của văn hóa tết Tsagaan Sar.
2. Tết nguyên đán Tsagaan Sar diễn ra thời gian nào?
Tết Nguyên Đán Tsagaan Sar được tính toán dựa trên lịch âm dương truyền thống của người Mông Cổ. Lịch này, giống như lịch âm của Việt Nam, dựa trên chu kỳ của cả mặt trăng và mặt trời để xác định các ngày tháng trong năm. Tuy nhiên, do có những khác biệt trong phương pháp tính toán thiên văn và các quy tắc lịch pháp riêng biệt được áp dụng tại Mông Cổ, ngày bắt đầu của Tsagaan Sar sẽ thay đổi mỗi năm khi đối chiếu với lịch dương.

Mặc dù thay đổi hàng năm, nhưng nhìn chung, Tết Tsagaan Sar thường rơi vào khoảng thời gian từ cuối tháng Giêng cho đến cuối tháng Hai Dương lịch. Đây là thời điểm được coi là đánh dấu sự kết thúc của mùa đông khắc nghiệt và chào đón những dấu hiệu đầu tiên của mùa xuân đang về trên khắp đất nước Mông Cổ.
3. Premier Tour - Chuyên tour Mông Cổ trọn gói cao cấp, chuyên nghiệp
Những nét đẹp trong văn hóa tết Tsagaan Sar, từ sự chuẩn bị chu đáo, nghi lễ Zolgokh trang trọng và thiêng liêng đến không khí sum vầy ấm áp của tình thân, chắc hẳn đã mang đến cho quý khách cái nhìn sâu sắc và những cảm nhận thú vị hơn về tâm hồn và đời sống truyền thống của người Mông Cổ. Việc được tìm hiểu, và nếu có cơ duyên, được trải nghiệm một phần không khí của những lễ hội truyền thống giàu bản sắc như Tsagaan Sar ngay tại đất nước Mông Cổ chắc chắn sẽ là một hành trình văn hóa vô cùng đáng giá và khó quên. Và Premier Tour, với sự am hiểu sâu sắc về điểm đến và tâm huyết trong từng sản phẩm, luôn sẵn lòng trở thành người bạn đồng hành lý tưởng, giúp quý khách kiến tạo nên những chuyến đi du lịch Mông Cổ không chỉ dừng lại ở việc tham quan cảnh đẹp, mà còn là sự kết nối chân thực và trải nghiệm văn hóa đích thực.
- Lịch trình đặc biệt: Tổ chức một chuyến đi đến Mông Cổ, đặc biệt nếu quý khách có mong muốn tìm hiểu sâu về các khía cạnh văn hóa hoặc có mặt tại đất nước này trong những dịp lễ hội đặc biệt như Tsagaan Sar, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng về lịch trình, thời gian và các yếu tố hậu cần khác. Với các tour Mông Cổ trọn gói được thiết kế riêng bởi Premier Tour, mọi khâu phức tạp từ vé máy bay quốc tế và nội địa, visa, phương tiện vận chuyển phù hợp với từng loại địa hình, nơi lưu trú tiện nghi và các bữa ăn đặc sắc mang hương vị bản địa và chương trình tham quan chi tiết đều được chúng tôi lo liệu một cách chu toàn và chuyên nghiệp.
- Trải nghiệm cao cấp: Chúng tôi tin rằng sự cao cấp trong một chuyến du lịch không chỉ nằm ở những dịch vụ sang trọng, mà quan trọng hơn là ở chiều sâu, sự tinh tế và ý nghĩa của trải nghiệm mang lại. Premier Tour luôn chú trọng thiết kế những hành trình không chỉ mang đến sự tiện nghi cần thiết và sự thoải mái tối đa cho du khách ngay cả giữa thảo nguyên bao la hay sa mạc Gobi, mà còn chủ động tạo ra những cơ hội quý báu để quý khách có thể thực hiện những kết nối chân thực nhất với văn hóa và con người bản địa.
- Đồng hành cùng đội ngũ chuyên nghiệp: Premier Tour tự hào với đội ngũ chuyên gia thiết kế tour tâm huyết, các hướng dẫn viên bản địa hoặc người Việt Nam am hiểu Mông Cổ như quê hương thứ hai, cùng các lái xe dày dạn kinh nghiệm. Họ không chỉ giỏi chuyên môn, ngoại ngữ, thông thạo các cung đường, mà còn có sự am hiểu sâu sắc về lịch sử, các tầng lớp văn hóa, phong tục tập quán tinh tế của Mông Cổ. Sự chuyên nghiệp của chúng tôi thể hiện qua những lịch trình được xây dựng khoa học, logic, luôn tôn trọng văn hóa địa phương, đặt sự an toàn của quý khách lên hàng đầu và mang lại những trải nghiệm phong phú, đa dạng, giúp quý khách hiểu thêm về văn hóa tết Tsagaan Sar và muôn vàn khía cạnh hấp dẫn khác của đất nước thảo nguyên xinh đẹp này.
Khám phá Mông Cổ không chỉ là hành trình chiêm ngưỡng những cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ đến nghẹt thở, mà còn là cơ hội để chạm vào một bề dày văn hóa độc đáo, khác biệt và đầy cuốn hút. Hãy để Premier Tour với sự tận tâm, chuyên nghiệp và am hiểu của mình, đồng hành cùng quý khách trên hành trình khám phá Mông Cổ, trải nghiệm những giá trị văn hóa đích thực và tạo nên những kỷ niệm sâu sắc khó phai mờ.